صرفه‌جویی تضمینی برای تحقق عدالت اجتماعی

به گزارش پایگاه خبری اجتماعی «بوتیانیوز »؛ در جامعه اسلامی، صرفه‌جویی تنها یک فضیلت فردی نیست، بلکه تضمینی برای تحقق عدالت اجتماعی است.

امام صادق(ع) می‌فرمایند: «المُؤمِنُ یَأکُلُ بِشَهوَتِهِ وَ یَلبَسُ بِشَهوَتِهِ وَ یُنفِقُ بِالقَصدِ» (کافی، ج4، ص12)؛ مؤمن از غذای لذیذ می‌خورد و لباس نیکو می‌پوشد، اما در انفاق میانه‌رو است. این حدیث نشان می‌دهد اسلام با رفاه مخالف نیست، بلکه با اسراف و تضییع حقوق دیگران مخالف است.

اسراف امروز، فقر فردا را به همراه دارد. هدر دادن منابع طبیعی مانند آب و انرژی، نه تنها بحران‌های اقتصادی ایجاد می‌کند، بلکه محیط زیست را برای نسل‌های آینده ناامن می‌سازد. قرآن کریم در نکوهش این رفتار می‌فرماید: «وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذیراً، إِنَّ الْمُبَذِّرینَ کانُوا إِخْوانَ الشَّیاطینِ» (اسراء/26-27). این آیات به روشنی ارتباط بین اسراف و تخریب نظام آفرینش را نشان می‌دهد.

نقطه مقتبل اسراف صرفه جویی میباشد، صرفه‌جویی یکی از ارزش‌های اساسی در سبک زندگی اسلامی است که نه تنها بُعد اقتصادی، بلکه ابعاد اخلاقی و معنوی را نیز دربر می‌گیرد. در قرآن کریم، خداوند می‌فرماید:
«کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفینَ» (اعراف/۳۱)؛ یعنی بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند اسراف‌کاران را دوست ندارد. این آیه بیانگر آن است که مصرف بهینه، نشانه تعادل و خردورزی، و اسراف، نشانه غفلت و ناسپاسی است.

پیامبر اکرم‌(ص) نیز در سیره عملی خود همواره به میانه‌روی در استفاده از نعمت‌ها سفارش می‌کردند. در حدیثی فرمودند: «الاقتصاد نصف المَعیشه»؛ میانه‌روی نیمی از زندگی شایسته است. این بیان شریف نشان می‌دهد که بخشی از سعادت دنیوی، وابسته به شیوه درست مصرف و پرهیز از ولخرجی است.

از منظر دین، صرفه‌جویی تنها کاهش هزینه‌ها نیست، بلکه نوعی رعایت حق‌الناس و پاسداشت نعمت‌های الهی است. هر قطره آب، هر لقمه نان و هر منبع انرژی، امانتی در دست انسان محسوب می‌شود که باید به‌نحو عقلانی و مسئولانه مصرف گردد. اسراف در این منابع، علاوه بر پیامدهای اقتصادی، موجب محروم شدن دیگران از بهره‌مندی عادلانه و در نهایت ایجاد فساد در جامعه می‌شود.

در نگاه اسلامی، حتی در عبادات نیز اعتدال توصیه شده است. همان‌گونه که امام علی(ع) فرمودند: «خَیرُ الأُمورِ أوسَطُها»؛ بهترین کارها، میانه آن‌هاست. این آموزه نه‌تنها در عبادت، بلکه در شیوه مصرف منابع مادی نیز صادق است.

به‌کارگیری فرهنگ صرفه‌جویی در خانواده‌ها و نهادهای اجتماعی، می‌تواند علاوه بر کاهش فشار اقتصادی، زمینه‌ساز رشد اخلاقی و اجتماعی جامعه گردد. اگر هر فرد مسلمان، مصرف مسئولانه را بخشی از ایمان خویش بداند، جامعه اسلامی به استحکام اقتصادی، عدالت اجتماعی و رضایت الهی نزدیک‌تر خواهد شد.

انتهای خبر/ تاج الدینی